Σκαρφαλωμένη στις Άνδεις, με μοναδικά αρχαιολογικά και φυσικά πάρκα κι έντονο τοπικό χρώμα, η γη των Ίνκας θα μπορούσε να χαρακτηριστεί χώρα-μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Το Μάτσου Πίτσου, η αρχαία πόλη των Ίνκας, είναι ένα από τα δημοφιλέστερα και πιο ενδιαφέροντα αξιοθέατα του κόσμου. Όμως ένα ταξίδι σε μια τόσο ενδιαφέρουσα χώρα όπως το Περού, έχει πολλά ακόμη να σας δώσει! Το Περού είναι χώρα στη νότια Αμερική. Συνορεύει βόρεια με τον Ισημερινό και την Κολομβία, ανατολικά με τη Βραζιλία, νοτιοανατολικά με τη Βολιβία, νότια με τη Χιλή και δυτικά βρέχεται από Ειρηνικό ωκεανό. Το Περού είναι χαρακτηριστική χώρα της περιοχής των Άνδεων. Έχει έκταση 1.300.000 τ.χλμ., είναι δηλαδή 10 φορές μεγαλύτερη από την Ελλάδα και 31.151.643 κατοίκους [1], με βάση επίσημες εκτιμήσεις του 2015. Οι περουβιανές πόλεις είναι πολυπολιτισμικές, με ιστορία που είναι αποτέλεσμα της σύγκρουσης του πολιτισμού των Άνδεων με αυτόν των Ισπανών αποίκων. Παγκοσμίως η χώρα είναι γνωστή ως το κέντρο του πολιτισμού των Ίνκας.
Η πρωτεύουσα της χώρας είναι μία κατ’ εξοχήν μεγαλούπολη- άσχημη στην πρώτη όψη, η οποία θέλγει όμως τον επισκέπτη της με διάφορες ομορφιές «κατά σημεία». Χτισμένη πάνω από τον Ειρηνικό, με κέντρο όπου δεσπόζουν μερικές ωραιότατες πλατείες- χαρακτηριστικό των ισπανικών πόλεων άλλωστε- και πολλά οικήματα αποικιακής αρχιτεκτονικής, με μερικές γραφικές συνοικίες και πάνω απ’ όλα, εξαιρετικά μουσεία που παρουσιάζουν όλους τους πολιτισμούς που άνθισαν στην περιοχή. Μιά πόλη με εξάμηνη πλήρη κάλυψη του ουρανού από σύννεφα χωρίς όμως κατ’ αυτή την περίοδο να βρέχει ποτέ.
Τό όνομά της σημαίνει λευκή πόλη από τα τοπικά πετρώματα, από τα οποία και είναι χτισμένη. Μιά καθαρά αποικιακή πόλη αφού άνθισε μετά την έλευση των Ισπανών και καυχιέται γιά το χρώμα πού τής δίνουν τα καθολικά μοναστήρια, οι στενοί δρόμοι, η κεντρική πλατεία Plaza de Armas, τα γύρω βουνά (Τσατάνα, Πίτσου Πίτσου και το επιβλητικό ηφαίστειο Μίστι, στο οποίο οι ντόπιοι είχαν δώσει θεϊκές διαστάσεις) και ο ποταμός Τσίλι (=κρύος) με την κοιλάδα του, την Τσιλίνα όπου κατασκευάστηκαν αναβαθμίδες που καλλιεγούνται από το 12ο αιώνα. Ενδεικτικό του τόσο «ισπανικού» χρώματος είναι και το μοναστήρι της Santa Catalina όπου πήγαιναν γιά καλόγριες μόνο δευτερότοκες θυγατέρες πλούσιων, ισπανικών οικογενειών κουβαλώντας υποχρεωτικά μαζί τους και όλη τους την προίκα! Σήμερα έχουν απομείνει ελάχιστες μοναχές- όχι πιά μ’ αυτό το καθεστώς- και η περιήγηση στο εσωτερικό του μοναστηριού με τις γραφικές αυλές του σίγουρα ανήκει στα δυνατά σημεία της Αρεκίπα. Χάρμα ειδέσθαι γενικώς η πόλη με ιδιαίτερα υπερήφανους κατοίκους (νιώθουν κι αυτοί πρωτευουσιάνοι) και της οποίας κάποιες εκκλησίες παρουσιάζουν μία λεπτομέρεια που συναντά κανείς και σε άλλα μέρη του Περού : Οι κίονες στις προσόψεις τους είναι γεμάτες από ανάγλυφα- σύμβολα των Ίνκας, αφού οι τεχνίτες ήταν γηγενείς που ασπάστηκαν το Χριστιανισμό και χρησιμοποίησαν την εθνική τους παράδοση στο διάκοσμο.
Παίρνοντας την Παναμερικάνα, ένα δρόμο κατά μήκος του Ειρηνικού που συνδέει το Εκουαδόρ με τη Χιλή, περνώντας από άγρια τοπία αλλά και κάποια που θύμιζαν ελληνικό νησί, περνώντας από τη Μοκέκουα, την πόλη που καταστράφηκε κατά το ήμισυ από τους σεισμούς του Ιουλίου κοντά στα σύνορα με τη Χιλή, ανεβαίνοντας στις ΄Ανδεις μέχρι τα 4600 μέτρα και ακολουθώντας ένα χωματόδρομο επί δυόμιση ώρες φτάνει κανείς στο Πούνο, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας. Πόλη φτωχή αλλά με πανεπιστήμιο, με κατοίκους που δουλεύουν έντεκα μήνες γιά να ξοδέψουν τα λεφτά τους στο πανηγύρι του Φεβρουαρίου που διαρκεί όλο το μήνα, είναι χτισμένο στην κοίτη της μεγαλύτερης στον κόσμο πλωτής λίμνης -σε αυτό το υψόμετρο- της λίμνης Τιτικάκα. Με μέγιστο μήκος 200 χιλιόμετρα και μέγιστο πλάτος 60 μοιράζεται σχεδόν μισή μισή σε Περού και Βολιβία. Παραμυθένιας ομορφιάς τοπίο με εκθαμβωτικά χρώματα και γύρω γύρω χιονισμένες κορφές προσφέρει μεταξύ άλλων και τα νησιά της ως αξιοθέατα. Τα πλωτά νησιά της φυλής των Ούρος (Τεχνητά νησιά, κατασκευάζονται με παλούκια ως θεμέλια και αλεπάλληλα στρώματα καλαμιών, των λεγόμενων «τοτόρας» γιά έδαφος) και το νησί Τακίλε με τους δικούς του χαρακτηριστικούς κατοίκους, οι οποίοι διατήρησαν το χρώμα και την αυστηρή κοινωνική δομή του. Τέλος, θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθεί κανείς στη μυθολογική αξία της λίμνης : Από το νησί του θεού ήλιου (Σήμερα ανήκει στα βολιβιανά νερά) ξεκίνησε ο Μάνκο Καπάκ, ο πρώτος Ίνκα και έμπηγε το σπαθί του κάθε τόσο στο έδαφος, ώσπου αυτό χώθηκε στο φιλόξενο χώμα του Κούσκο…
Η κατεξοχήν τουριστική πόλη του Περού, η πάλαι ποτέ περήφανη πρωτεύουσα των Ίνκας (τότε η πόλη είχε τη μορφή πούμα), με πρωτόγνωρο πλούτο γιά τη χώρα και αμέτρητα αξιοθέατα μέσα και γύρω από αυτήν. Το Κούσκο βεβαίως είναι πιά κι αυτό μία αποικιακή πόλη με την κεντρική πλατεία, τόπο τελετών των Ίνκας, περιορισμένη στο μισό του αρχικού της μεγέθους αν και η σημερινή της εικόνα είναι θαυμάσια. Τη στολίζουν τρεις καθολικές εκκλησίες, το πανεπιστήμιο με το αξιόλογο μουσείο φυσικής ιστορίας και τα δίπατα κτίρια με τα μπαλκόνια. Τα απομεινάρια του υπέρλαμπρου ναού του Κορικάντσα- ή μάλλον του συγκροτήματος αυτού των ναών, αφού υπήρχαν αφιερωμένοι σε όλους τους κύριους θεούς- Ήλιο, Ουράνιο τόξο, Σελήνη, Αστραπή κ.ά.- μαρτυρούν τη μεγαλειώδη δόξα των Ίνκας στην ακμή της αυτοκρατορίας τους. Σημαντικώτατα μνημεία των Ίνκας και μάλιστα από πρώιμες περιόδους έχει να επιδείξει όλη η περιφέρεια του Κούσκο, όπως το Saqsaywuaman με τα τείχη σε τρία επίπεδα από ογκόλιθους ύψους τετραπλάσιου από το μέσο άνθρωπο που μεταφέρθηκαν αλήθεια πώς, είναι κι αυτό ένα αίνιγμα τεχνικών γνώσεων που χαρακτηρίζει πολλούς πολιτισμούς του παρελθόντος.
Πέντε ημέρες και τέσσερις νύχτες χρειάζεται ο οδοιπόρος που επιθυμεί να διαβεί κι αυτός αυτό το τμήμα του Inca trail, του μονοπατιού με τα φοβερά περάσματα, που οδηγεί από την πρωτεύουσα σε ένα από τους ιερότερους ίσως τόπους των Ίνκας. Ακόμα δεν έχει ξεκαθαριστεί τι ακριβώς ήταν το Μάτσου Πίτσου ούτε και γιατί «εξαφανίστηκε» πριν την έλευση των Ισπανών για να ανακαλυφθεί τυχαία από ένα Αμερικανό περιηγητή στα 1911. Ο αρχαιολογικός χώρος αυτός καθαυτός δίνει πληροφορίες γιά τις γνώσεις των Ίνκας στην αστρολογία μέσω της ειδικής διαμορφώσεως της στέγης κάποιων κτιρίων, ώστε να παρατηρούν συγκεκριμένα σημεία του ουρανού, του βράχου που ήταν ηλιακό ρολόι, μιάς και διαθέτει δύο κόγχες, των οποίων η σκιά έπεφτε στο έδαφος στις δώδεκα ακριβώς το μεσημέρι της μίας στο θερινό και της άλλης στο χειμερινό ηλιοστάσιο και κάποιων στοιχείων της πίστεώς τους μέσω της «πέτρας της ενάργειας», που είναι κομμένη ακριβώς όπως το σχήμα της κορυφογραμμής που βλέπει κανείς από πίσω της. Πόσα άραγε έχουμε να μάθουμε, αν τα μάθουμε βέβαια ποτέ, γι’ αυτό τον πολιτισμό που σε κάποια πράγματα ήταν τόσο μπροστά από την εποχή του κι από την άλλη δεν γνώριζε τη γραφή; Ένα σύντομο φόρο τιμής στην ορειβασία μπορεί να αποτίσει κανείς ανεβαίνοντας στο Hyuayna Picchu, το βουνό ακριβώς πίσω απ’ αυτό το οροπέδιο. Μιά απότομη ανάβαση σε ένα άψογο από πάσης πλευράς μονοπάτι και τα λόγια είναι απελπιστικά λίγα γιά να περιγραφεί το θέαμα από εκεί πάνω. Μάτσου Πίτσου, από αυτά που ονομάζονται εμπειρία.
Το κλίμα κατά μήκος της ακτογραμμής του Περού ποικίλλει από ημίξηρο στο βορρά και κοντά στον ισημερινό, ως ψυχρό ξηρό στο νότο. Αν και η χώρα είναι κοντά στον ισημερινό, όλη η παρωκεάνια περιοχή παρουσιάζει θερμοκρασιακές διακυμάνσεις λόγω των επιφανειακών θερμοκρασιών της θάλασσας. Η πιο θερμή περίοδος (καλοκαίρι) εντοπίζεται μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου, ενώ η ψυχρή (χειμώνας) μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου. Η ημερήσια θερμοκρασία αυξάνεται προς την ενδοχώρα. Το κλίμα των ακτών καθορίζεται κύρια από την επίδραση του ψυχρού ρεύματος Χούμπολτ, που κινείται παράλληλα με την ακτογραμμή και δεν επιτρέπει τη βροχόπτωση από τον ωκεανό. Αν το ρεύμα ήταν θερμό, η παρουσία των Άνδεων θα προκαλούσε ορογραφικές βροχοπτώσεις, όπως καταγράφονται στα βόρεια και νότια τμήματα των παράκτιων οροσειρών.
Οι βόρειες ακτές του Περού, με γεωγραφικό πλάτος μεταξύ 3° και 6°Ν, έχουν διακυμάνσεις της θερμοκρασίας μεταξύ 14 °C και 38 °C. Τα καλοκαίρια χαρακτηρίζονται από θερμές, υγρές και ηλιόλουστες ημέρες, με περιστασιακές μπόρες το απόγευμα ή το βράδυ. Βορειότερα το τοπίο είναι λιγότερο ξηρό, καθώς το ρεύμα Χούμπολτ θερμαίνεται όσο πλησιάζει τον ισημερινό. Η περιοχή του Τούμπες στα σύνορα με το κράτος του Ισημερινού είναι η μόνη που παρουσιάζει κανονική εποχική διακύμανση των βροχοπτώσεων. Το συνολικό ύψος βροχής το καλοκαίρι σπάνια ξεπερνάει τα 200 χιλιοστά, με εξαίρεση τα ακραία καιρικά φαινόμενα του Ελ Νίνιο, που μπορεί να προκαλέσουν έντονες πλημμύρες με ύψη βροχής μέχρι και 4000 χιλιοστά, ειδικότερα στο πλέον βόρειο τμήμα των ακτών. Οι θερμοκρασίες κυμαίνονται μεταξύ 20–23 °C τη νύχτα και 28–38 °C την ημέρα, ενώ είναι οι μέγιστες καταγεγραμμένες σε όλη την ακτή του Περού. Οι περιοχές Τούμπες και Πιούρα είναι και οι πιο θερμές της χώρας. Ο χειμώνας χαρακτηρίζεται από θερμές αλλά άνετες συνθήκες και παντελή απουσία βροχής.
Οι κεντρικές και νότιες παράκτιες περιοχές, με γεωγραφικά πλάτη νότια των 6°, έχουν θερμοκρασιακές διακυμάνσεις από 8 ως 35 °C, ενώ η βροχόπτωση είναι περιστασιακή με ετήσια ύψη μέχρι 150 χιλιοστά ως και καθόλου. Το καλοκαίρι χαρακτηρίζεται από θερμές, υγρές και ηλιόλουστες ημέρες, με ελάχιστες θερμοκρασίες από 18 ως 22 °C και μέγιστες από 24 ως 30 °C. Υψηλότερες θερμοκρασίες παρατηρούνται σπανιότερα από 10 ημέρες το χρόνο, με εξαίρεση την έρημο Ίκα, όπου τα καλοκαιρινά μέγιστα μπορούν να φτάσουν μέχρι και 35 °C. Ελάχιστη ή μηδενική βροχόπτωση παρατηρείται το χειμώνα. Οι περισσότερες βροχές είναι υπολείμματα των ορογραφικών βροχοπτώσεων και καταγράφονται τις νυχτερινές ώρες. Το ύψος της καλοκαιρινής βροχόπτωσης είναι γενικά μικρότερο από 10 χιλιοστά. Ο χειμώνας χαρακτηρίζεται από νεφοσκεπείς, ψυχρές και υγρές ημέρες, με χαμηλές θερμοκρασίες. Η ακτή και η κοντινή ενδοχώρα καλύπτονται συνήθως από ένα μόνιμο στρώμα ομίχλης, το οποίο περιγράφεται με την ονομασία γκαρούα, μία χαρακτηριστική τοπική μορφή αχλύος του Περού και της βόρειας Χιλής. Σε αυτές τις ωκεάνιες περιοχές, η εποχή των βροχών είναι μεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου. Ο υετός κυρίως εμφανίζεται ως νυχτερινό και πρωινό ψιλόβροχο με εποχικά ύψη μεταξύ 10 και 150 χιλιοστών. Η χειμερινή βροχόπτωση ευνοεί την ανάπτυξη έντονης βλάστησης στις παράκτιες λοφοσειρές, γνωστή με την ονομασία Λόμας. Αντίστοιχα, η περίοδος παρουσίας βλάστησης σε ερημικές περιοχές εντοπίζεται μεταξύ Ιουλίου και αρχών Νοεμβρίου. Οι θερμοκρασίες κυμαίνονται μεταξύ 14–18 °C τη νύχτα και 22–29 °C την ημέρα, ενώ οι χειμερινές ελάχιστες μεταξύ 15 και 23 °C και οι μέγιστες μεταξύ 8 και 15 °C. Αρκετές εβδομάδες πλήρους νεφοκάλυψης και μέγιστων χαμηλότερων από 19 °C είναι συχνό φαινόμενο μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου.
Το κλίμα των Περουβιανών Άνδεων παρουσιάζει τη μεγαλύτερη ποικιλομορφία σε όλη τη χώρα. Η θερμοκρασία μειώνεται με το ύψος, ενώ κυμαίνεται από εύκρατη (με μέση ετήσια τιμή 18 °C σε χαμηλές κοιλάδες) ως και πολική (με μέση ετήσια κάτω από 0 °C στις κορυφές). Η μέγιστη θερμοκρασία παραμένει συνήθως σταθερή όλο το έτος, ενώ η χαμηλή κυμαίνεται λόγω της παρουσίας νεφών κατά την περίοδο των βροχών, που συγκρατούν τη θερμότητα της ημέρας στο έδαφος. Με την απουσία νεφών, οι νύχτες είναι ιδιαίτερα ψυχρές. Το ύψος της βροχόπτωσης κυμαίνεται τόσο ποσοτικά όσο και εποχικά. Η περίοδος των βροχών ξεκινάει τον Σεπτέμβριο και κορυφώνεται τον Ιανουάριο και τον Μάρτιο, ενώ μεταξύ Μαΐου και Αυγούστου παρατηρείται μία έντονα ξηρή περίοδος με χαμηλές θερμοκρασίες. Έχει καταγραφεί μία χαρακτηριστική μεταβολή του ύψους της βροχής κατά τον νοτιοδυτικό-βορειοανατολικό άξονα με τις πιο ξηρές συνθήκες (200-500 χιλιοστά το έτος) κατά μήκος των νοτιοδυτικών Άνδεων, και τις πιο υγρές κατά μήκος των ανατολικών πλαγιών (>1000 χιλιοστά το χρόνο). Η αλληλεπίδραση μεταξύ της τοπογραφίας και της γενικής κυκλοφορίας δίνει ετήσια ύψη βροχής ως και 10000 χιλιοστά σε ορισμένες περιοχές στα ανατολικά όρια των Άνδεων. Ο υετός είναι επίσης έντονος στις οροσειρές και σε ορογενείς κοιλάδες, με τη μορφή θερμικών απογευματινών καταιγίδων. Οι λίμνες επίσης επηρεάζουν την κατανομή της βροχής. Για παράδειγμα, η λίμνη Τιτικάκα προκαλεί νυχτερινά ανοδικά ρεύματα, τα οποία δημιουργούν έντονες βροχές πάνω από τη λίμνη, σχεδόν διπλάσιου ύψους απ’ ότι στις παραλίμνιες περιοχές. Περιστασιακές καταιγίδες συνοδεύονται από συχνούς κεραυνούς, δυνατούς ανέμους και καταστροφικές χαλαζοπτώσεις, ειδικότερα κατά την εποχή των βροχών και σε μεγάλα υψόμετρα. Οι χιονοπτώσεις είναι συχνές σε ύψη πάνω από 5000 μ. αυτή την εποχή, και περιστασιακές σε ύψη μεγαλύτερα από 3800 μ. μεταξύ Μαΐου και Αυγούστου.
Τα ανατολικά βαθύπεδα χαρακτηρίζονται από ισημερινό τροπικό κλίμα, το οποίο και τρέφει το χαρακτηριστικό τροπικό δάσος βροχής του Αμαζονίου. Το κλίμα αυτής της περιοχής είναι θερμό και υγρό σε όλη τη διάρκεια του χρόνου. Οι θερμοκρασίες κυμαίνονται μεταξύ 18–36 °C, ενώ το ύψος της βροχής μεταξύ 1000 και 4000 χιλιοστών ανά έτος. Νότια από το γεωγραφικό πλάτος των 8°Ν, παρατηρείται μία βραχεία ξηρή εποχή μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου. Περιστασιακές ψυχρές εισβολές με προέλευση την Αργεντινή καταγράφουν πτώσεις στη θερμοκρασία μέχρι και τους 10–15 °C, αλλά με συχνότητα από μία ως 5 φορές το χρόνο μεταξύ Μαΐου και Σεπτεμβρίου.
H Λίμα είναι γνωστή ως η γαστρονομική πρωτεύουσα της Αμερικής. Οι επιρροές είναι πολλές από τους Ισπανούς κονκισταδόρους (κατακτητές), τους Ευρωπαίους, τους Κινέζους και τους Ιάπωνες και το αποτέλεσμα συναρπαστικό! Οι κατηγορίες των εστιατορίων είναι Creole food, Chifas, Cebicherias. Το ceviche είναι το πιο γνωστό πιάτο της περουβιανής κουζίνας και σίγουρα, ένα από τα νοστιμότερα. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα πιάτο από φρέσκο ψάρι, μαριναρισμένο σε χυμό εσπεριδοειδών, μαζί με κόκκινες πιπεριές, μαύρο πιπέρι και κρεμμύδια.
Ένα άλλο δημοφιλές πιάτο είναι το Tacacho, το οποίο γίνεται από κάποιο φυτό το οποίο τηγανίζεται και στη συνέχεια αναμιγνύεται με chicharones (τηγανητό λίπος χοιρινού). Συνήθως συνοδεύεται με chorizo (τηγανητό λουκάνικο) καθιστώντας το τέλειο συνδυασμό. Το πιάτο αυτό είναι τυπικό όλης της περιοχής του Αμαζονίου.
Το φαγητό των Άνδεων είναι ίσως, η βάση της περουβιανής κουζίνας, που στηρίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου σε φρέσκα και απλά προϊόντα, όπως το καλαμπόκι, την πατάτα, τη maca (μια ρίζα από ένα ποώδες φυτο που φύεται σε μεγάλα υψόμετρα στις Άνδεις), τα φασόλια, την κόκκινη πιπεριά και άλλα.
Developed by intraCORE